Glokalizasyon (Küyerelleşme)

Bugün; daha önce yazdığım “Koronavirüs salgını, Çin’in 11 Eylül’ü mü?” başlıklı yazıyı bitirirken kullandığım, Türkçe’ye küyerelleşme olarak çevirilen glokalizasyon kavramı hakkında konuşalım istiyorum.

Glokalizasyon kelimesi global yani dünya çapında ve İngilizce’de yerel anlamına gelen lokal kelimelerinin birleşimi sonucu ortaya çıkmıştır. Geniş anlamda, tüm dünyada geçerli olan bir değerin yerel kültürlere göre uyarlanması olarak ifade edilebilir. Bunu, bir ürün veya hizmet olarak da düşünebiliriz.

Glokalizasyon teriminin ilk defa Japonya’da ortaya çıktığı bilinmektedir. Dünya’da tarım alanında kullanılan tekniklerin Japon kültürüne göre uyarlanmasından hareketle bu kavram ortaya çıkmıştır.

Kültürden sanata, üretimden reklama kadar her alanda çeşitli örneklerini görmek mümkündür. Ben, daha iyi anlaşılacağını düşündüğüm için medya sektöründen örnek vermek istiyorum. Mesela; Netflix gibi global bir şirketin yerel kültüre ait temaları kullanarak üretilen içerikleri genel platformlara taşıması, CocaCola’nın içinde bulunduğumuz Ramazan Ayı’na özel hazırladığı öz kültürümüze ait motifler bulunduran reklamlar yapması örnek olarak verilebilir.

Şimdi, küyerelleşme kavramını, yukarıda atıfta bulunduğum yazıda ifade ettiğim şekliyle ele alıp, ne demek istediğimi daha açık şekilde anlatmaya çalışacağım.

İlgili yazı da; “Artık hiç bir şey eskisi olmayacak, küreselleşmenin yerini küyerelleşme alacak.” derken, kavramı imalat sektörünü ifade edecek şekilde kullanmıştım. Günümüzde çok yüksek katma değerli ürünlerin ar-gesi yani geliştirilmesi belli merkezlerde, imalatları ise başka merkezlerde gerçekleşmektedir. Somutlaştırarak ifade edecek olursak; akıllı telefonların yazılımı, tasarımı ABD’de, üretimi ise Çin’de yapılmakta ve tüm dünyaya buradan iletilmektedir. Bu arada, akıllı telefonların yazılım ve tasarımının, ürünün katma değerinin %90’ı, imalatının ise %10’u kadar olduğu gerçeği bize sömürü düzeninin 17-18. yüzyıllarda kalmadığını da gösteriyor ama konumuz bu olmadığı için bu kadarla yetinelim.

Bu operasyonların artık yerelde gerçekleştirileceğini tahmin ettiğim için küyerelleşme konseptine geçilecek diyorum. Kanımca bundan sonra Çin, yegane bir üretim merkezi olmaktan çıkacak ve üretimler lokal olarak gerçekleştirilecek. Her ne kadar bu üretimleri de aynı kişiler yapacak olsa da en azından istihdam konusunda çok büyük katkılar sunması açısından ülkeler için değerli olacağını düşünüyorum.

Neden bu konsepte geçilecek? Virüsle ne alakası var? gibi sorular akla gelebilir. Virüs dolayısıyla bir anda tüm transfer durunca bütün ekonomik ve ticari dengeler de alt üst oldu ve operasyonlar sekteye uğradı. Eğer üretim yerelde olsaydı, ürünlerin tüketiciye erişimi durmayacak ve zincir kopmayacaktı.

İşte bu sebeplerden dolayı tüm dünyada bundan sonra her alanda küyerelleşme konseptine geçileceğini düşünerek bu kavramı açıklama gereği hissettim. Her ne kadar daha önce yazdığım yazının şerhi gibi olsa da bahse konu olan kavramı açıklayıcı olacağını düşündüğüm için böyle bir metot izlemeyi uygun gördüm. Umarım mesele anlaşılmıştır.