Hasbelkader ne anlama gelir, nasıl anlaşılır?

Bugün, hasbelkader kelimesi nasıl yazılır? Hasbelkader kelimesinin anlamı nedir? sorularına cevap arayacağız.

Öncelikle bu kelimenin nasıl yazıldığına bakalım. Kelimenin doğru yazımı, “hasbelkader” şeklinde mi yoksa “hasbel kader” şeklinde mi olacak? TDK’ya göre doğru yazım şekli birleşik yani “hasbelkader” şeklinde olmalıdır.

Peki hasbelkader ne anlama gelmektedir. Daha doğrusu ne anlamda kullanılmaktadır dersek daha doğru olacaktır. Zira yazının sonunda tamamen zıt bir anlamda kullanıldığını göreceksiniz.

Türk Dil Kurumu’nun sözlüğüne göre hasbelkader, “Rastlantı sonucu olarak, tesadüfen, yazgıdan dolayı” anlamlarına gelmektedir. Dikkat edilecek olursa bu kelimeyi kullanırken neredeyse tamamen rastlantı şeklinde kullanıyoruz.

Halbuki kelimenin kökenine baktığımızda karşımıza bambaşka bir mana çıkıyor. Gerçi bu manayı ikinci mana olarak TDK’da vermiş.

Arapça olan Hasbelkader kelimesi iki kelime ve bağlaçtan oluşan bir terkipten meydana geliyor. Dolayı, cihetiyle, gereğince anlamlarına gelen “hasb” kelimesi ile “kader” kelimesinin “el” harf-i tarifi yani belirtme takısı ile birleşmesinden meydana gelmekte ve kader gereğince, kader icabı manasını taşımaktadır.

Örnek verecek olursak; kişinin kendi gayreti ve çabası olmadan müdür olmasını: “Hasbelkader müdür oldu.” şeklinde ifade ederiz. Burada söylemek istediğimiz şey aslında tesadüfen müdür oldu demektir ama kelimenin gerçek manasıyla bakacak olursak; “Zaten müdür olması gerekiyordu, bu onun kaderinde vardı.” gibi tam zıddı bir anlam ortaya çıkmaktadır.

Sosyal hayatta karşılaşılan en büyük sorun maalesef kavram kargaşasıdır. Senin söylediğin ile karşındakinin anladığı genelde farklı şeyler oluyor. Hasbelkader kelimesi de tam bu duruma uyan bir örnek olması açısından benim için manidardı o yüzden düşüncelerimi sizlerle paylaşmak istedim.