İbn-i Haldun » Süleyman ÜSTÜN

Az önce yaşadığım bir aydınlanmayı, sıcağı sıcağına sizlerle paylaşmak istiyorum. Ramazan dolayısıyla başladığım hatimde, Meryem Suresi'ne gelmiştim. Şu ayeti okuyunca aklımda bir şimşek çaktı. Rabbin; "Bu benim için kolaydır. Biz o çocuğu, insanlar için bir ayet ve bizden bir rahmet kılacağız. Doğrusu bu kesinleşmiş bir hükümdür." buyurdu. Böylece Meryem çocuğa hamile kaldı. Bu sebeple insanlardan uzak bir yere çekildi. Sonunda doğum belirtileri onu bir hurma fidanının yanına getirdi. (Meryem Suresi, 21-22-23) Malum Hz. İsa'nın nasıl babasız doğduğu, çok tartışılan bir konu. Bazı Hıristiyan alimler, babasının marangoz Yusuf olduğunu iddia ediyorlar. Bazıları, daha da kötü şeyler söylüyorlar. Hatta, Da Vinci Code'da soyunun devam ettiği falan geçiyor ama biz Kuran'a geri dönelim. Ayette Meryem'in hurma fidanına gelmesi dikkatimi çekti. Geçtiğimiz haftalarda okuduğum yaratılışla ilgili kitaplarda da hurmanın özel bir yeti vardı. İbn-i Arabi, İbn-i Haldun, Erzurumlu İbrahim Hakkı gibi alimlere göre bitkiler alemiyle hayvanlar arasındaki ara tür, hurma ağacıdır. (İslam'da Evrimci Yaratılış, Mehmet Bayraktar) İlgili yeri açıp tekrar okuyunca Mukaddime'ye başvurmak gerekti. İbn-i Haldun'a göre hurma ağacının bazıları erkek bazıları dişidir. Erkekten, tohum ve nutfe gibi bir nesne dişiye vasıl olmadıkça dişi meyve vermez. Hurma ağacının başında cemmar denen ak bir nesne vardır. Bu hayvanların yüreği mertebesindedir ve doğal hareketin kaynağıdır. (Mukaddime, İbn-i Haldun) Konu anlatılırken nakledilen şu hadis de olayı daha da derinleştirdi kafamda. Hz. Ali'den rivayet edilen zayıf bir hadiste; "Halanız hurma ağacına hürmet ediniz. Çünkü o, Adem'in geri kalan çamurundan yaratılmıştır." dediği rivayet edilmişti. Sonra bu bilgileri başka ayetlerle de birleştirince, mesele zihnimde aydınlığa kavuşmaya başladı. Çünkü Allah, Fatır Suresi 11. Ayette; "Allah sizi (önce) topraktan, sonra meniden yarattı. Sonra sizi çiftler (erkek-dişi) kıldı." diyor. Yaratılışın iki aşaması, yani ilk insanın ve sonraki insanların yaratılışına işaret ediliyor. Adem topraktan, Ademoğulları ise meniden. Eğer Al-i İmran, 59'a gidersek; "Allah nezdinde İsa'nın durumu, Adem'in durumu gibidir." denilmektedir. Öyleyse Hz. İsa'da, aynı Hz. Adem gibi yaratılmış olabilir yani topraktan. İşte bu noktada hurma detayı devreye giriyor. Yukarıda aktardığım alıntılardaki hurmanın konumu ile ayette Meryem'in hurma fidanı ile anılmasında büyük bir işaret olduğunu düşünüyorum. Tam bu noktada; "Allah sizi yerden bir bitki (gibi) bitirdi." (Nuh, 17) ayetini de düşününce; en doğrusunu Allah bilir ancak ben Hz. Meryem'in hamile kalmasının, hurma ile alakalı olduğu sonucuna ulaşıyorum. Tabi buradaki ilginin; hurmanın tohumu mu, fidanı mı yoksa ağacıyla mı olduğu konusu beni aşan bir durum. Biyologların bu konuya çalışmalarını tavsiye ederim. Mevcut bilimsel veriler, henüz böyle bir ilişki kurmaya yeterli olmayabilir ancak gelişen teknoloji ile yakın zamanda bu ve buna benzer konuların açıklığa kavuşacağını düşünüyor ve ümit ediyorum. Bu vesileyle; Kuran okumanın, hatmin, Arapça harfleri telaffuz etmek değil Allah'ın bize rehber olarak (Yunus, 57) gönderdiği ve sınavı da bu kitaptan yapacağım (Zuhruf, 44) dediği metni anlamak olduğunun altını bir kez daha çizmiş olayım. Çünkü eğer onu anıp/anlayınca kalpler huzur bulacaksa (Rad, 28) şu anda yaşadığım huzur ve doyumu tarif edemem. Biraz uzun oldu ama bundan daha kısa ifade edemiyorum duygularımı. Umarım bu bilgilerin bana olduğu gibi okuyanlara da katkısı olur. Herkese hayırlı sahurlar dilerim.

Tagged: İbn-i Haldun

Hz. Meryem ve Hurma Fidanı

Mukaddime – İbn Haldun

Kitap

Çok Okunanlar

Portre

Son Videolar

Sözlük

Son Yazılar