McLuhan’a göre insanlık tarihinin iletişim dönemleri

Bugün, Küresel Köy kavramını da ortaya atan McLuhan’ın insanlık tarihini ayırdığı dört dönemden bahsedeceğiz.

Toplumsal örgütlenme ve kültürel yapının doğrudan iletişim teknolojilerinde değişime bağlı olduğunu öne süren yaklaşımlar vardır. Bu yaklaşım teknolojik determinizm olarak adlandırılır. Bu görüşün öncü isimleri Kanadalı iletişim bilimci Harold Innis ve Marshall McLuhan’dır.

Küresel Köy kavramını da ortaya atan McLuhan insanlık tarihini dört döneme ayırır. Bir dönemden diğerine geçiş iletişim teknolojisindeki değişimden önemli oranda etkilenmiştir:

• Kabile Çağı
• Edebiyat Çağı
• Basım Çağı
• Elektronik Çağ

Kabile çağını değiştiren buluş fonetik (sescil) alfabenin bulunuşudur. İnsanların seslere aynı anlamı yüklemesiyle işbölümü gelişir, yeni bir toplum yapısına geçilir. Alfabenin bulunmasıyla da Edebiyat Çağı yani sözlü kültürün egemen olduğu bir toplumsal örgütlenmeye geçilir. Gutenberg’in matbaayı keşfi ile de batılı toplumlarda basım çağı başlamış, kültürel yapı ise sözlü kültürden önemli bir kopuşla yazılı kültüre evrilmiştir. (Altay, 2003).

Innis ve McLuhan’ın görüşleri yeni iletişim teknolojileriyle birlikte tekrar irdelenmeye başlamış; özellikle McLuhan’ın bireylerin duyularının aynı tarzda gelişerek dünyanın birbirine benzer olacağı ve global bir köye evrileceği görüşü tekrar tartışmaya açılmıştır. Bununla birlikte, uygarlık tarihinin gelişim sürecinde, insan varlığının kurucu rolünün teknoloji yanında göz ardı edilmesi kuramın zayıf yönü olarak eleştirilir.

Küresel Köy

İletişimbilimci Marshall McLuhan elektronik medya tüm dünyayı sosyal, politik ve kültürel olarak ortak bir sisteme bağladığını öne sürer; dünyanın geldiği bu yeni düzenin adını da küresel köy olarak ifade eder.