Sella Tursika » Süleyman ÜSTÜN

Kafatasımızda bulunan ve adı Türklere ithafen verilen önemli bir kemik var. Bu yazımızda, Türk Eyeri (Sella Turcica) olarak isimlendirilen bu kemikten bahsedeceğim. Latince olan Sella Turcica ismi, "Türk Eyeri" anlamına geliyor. Bu çukur kemiğin şekli Türk eyerini andırdığı için bu isim layık görülmüş. Şu an kafamızın içinde "Türk" isminde önemli bir yapının olduğundan çoğu kişi bihaber. Oysa çok çok eskiden içimizdeki bir parçaya Türklere ithafen bir isim verilmiş. Madem bizimle bir alakası var, Sella Turcica (Sella Tursika) isimli bu yapıyı yakından tanıyalım. Roma döneminde anatomiye duyulan ilgi büyüktü. O dönemde kafatasındaki bu yapıyı inceleyen kişi, onu bir nesneye benzetti: Türk Eyeri. Bir de o yıllar Osmanlı dönemine denk geldiği için diğer ülkeler Türk kültüründen daha kolay etkileniyordu. Yurt dışında da Türkler binicilikle özdeşleştirilirdi, bu durumun yansımalarından biridir aslında. Bu isim ilk kez, Padua Üniversitesinin ünlü anatomi bilgini Adrianus Spigelius (1578-1625) tarafından kullanıldı. İsmi veren bilim insanının, ölümünden iki yıl sonra ise öğrencisi tarafından yayımlanan De Humani Corporis Fabrica (İnsan Vücudu Fabrikası) adlı eserle, bu kelime literatüre kazandırıldı. Terim, farklı dünya dillerine yine aynı anlama gelecek şekilde çevrilmiş: İngilizce, "Turkish Saddle", Almanca "Türkensattel", Fransızca "Selle Turcique", Arapça, "Serc-i Turki". Bu yapının işlevi hiç sıradan değil genel kesim tarafından bilinmese de, vücudumuzun en önemli parçalarından biri. Hipofiz bezi, Sella Turcica'ya oturduğu için ismin verilmesi sadece şekilden kaynaklı bir benzetmeye dayanmıyor anlayacağınız. Hipofiz bezi, endokrin ve sinir sistemi arasındaki en büyük organizasyon ağını kontrol ediyor. Vücut içi denge için gerekli olan birçok hormonun kontrolünden sorumlu. Bu özel kemik, insanların yanı sıra şempanze, orangutan, goril gibi insangiller familyasındaki (Hominidae) canlıların sfenoit kemiklerinde de bulunuyor. Kaynak: Sobotta, Atlas of Human Anatomy, 1989, Volume 1

Tagged: Sella Tursika

Türk Eyeri (Sella Turcica)

Kitap

Çok Okunanlar

Portre

Son Videolar

Sözlük

Son Yazılar